آلمان (به آلمانی: Deutschland) با نام رسمی جمهوری فدرال آلمان (به آلمانی: BRD:Bundesrepublik Deutschland)، کشوری در قاره اروپا با پایتخت برلین است. آلمان از شمال با دریای شمال، دانمارک و دریای بالتیک، از شرق با لهستان و جمهوری چک، از جنوب با اتریش و سوئیس و از غرب با فرانسه، بلژیک، لوکزامبورگ و هلند مرز دارد.[۱] مساحت آن ۳۴۹٬۲۲۳ کیلومتر مربع است و با ۸۲ میلیون نفر، پرجمعیتترین کشور اروپا است.[۲][۳]
آلمان دارای نظام سیاسی جمهوری فدرال دموکراتیک پارلمانی بوده و دارای ۱۶ ایالت است. این ایالتها میتوانند در برخی مسایل مستقل عمل کنند. آلمان هم اکنون یکی از صنعتیترین کشورهای جهان است و به عنوان ثروتمندترین عضو اتحادیه اروپا، موتور اقتصادیِ حوزهٔ پولیِ یورو محسوب میشود. شهرهای بزرگ آلمان برلین، هامبورگ، مونیخ و فرانکفورت میباشند.[۲]
آلمان در دو جنگ جهانی اول و دوم نقش گستردهای داشت و در پی این دو جنگ خسارتهای زیادی را متحمل شد. پس از پایان جنگ با وامهایی که از کشورهای متفق گرفت، توانست کشور را بازرسازی کند. جمهوری فدرال آلمان هماکنون یکی از اعضای سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج بوده و از بنیانگذاران اتحادیه اروپا است.[۴]
نام
واژه آلمانی (دویچ) (به آلمانی: Deutsch) دارای معنای اولیه متعلق به مردم بودهاست.[۵]در سدهٔ پانزدهم میلادی، نام رسمی حکومت این سرزمین، تویتونیوم رگنوم (به لاتین: Teutonium Regnum) یعنی حکومت کشورهای آلمانی به وجود آمد. واژهٔ Deutschland از همین نام گرفته شد.[۶]
جغرافیای طبیعی
این کشور دارای ۱۶ ایالت است. بزرگترین ایالت بایرن یا باواریا در جنوب و کوچکترین برمن در شمال غربی است.[۷][۸]
آلمان ترکیبی از دشت و جنگل و کوه و ساحل و تعدادی جزیره و مجموعهای از باتلاقها و دریاچهها است. در شمال این کشور سرزمینهای پست قرار دارند که سواحل آن سدبندی شدهاست. دشتهای پست شمالی به دشتهای مرکز آلمان وصل میشوند. بزرگترین دشتهای آلمان دشتهای راین بالا، وستفالن و دشتهای منطقه لایپزیگ هستند. در شمال آلمان تعداد زیادی برکه و دریاچه یافت میشود.[۹]
در قلب آلمان رشتهکوههای مرکزی قرار دارند، این رشتهکوهها شمال و جنوب آلمان را از هم جدا میکنند. کوههای هارتس، ارتس، فیشتل، هونسروک و جنگلهای باواریا از شمال به جنوب کشیدهشدهاند. بلندترین کوه آلمان تسوگ اشپیتسه، در قسمت آلمانی رشتهکوه آلپ در جنوب این کشور با ارتفاع ۲۹۶۲ متر است.[۱۰]
مختصات و موقعیت جغرافیایی
جمهوری فدرال آلمان در مرکز قارهٔ اروپا قرار دارد. وسعت آن ۳۵۷۰۲۱ کیلومتر مربع است. مرزهای زمینی این کشور در حدود ۳۷۵۷ کیلومتر است. همسایگان آلمان در شمال دانمارک، در غرب بلژیک و هلند، در جنوب لوگزامبورگ، سوئیس، اتریش و فرانسه و در شرق لهستان و جمهوری چک هستند. دریای شمال و دریای بالتیک راههای آلمان به آبهای آزاد هستند. سواحل آبی این کشور با این دو دریا حدود ۲۳۸۹ کیلومتر است. طولانیترین رودهای آلمان راین با ۸۵۶ کیلومتر، الب ۷۰۰ کیلومتر و دانوب ۶۴۷ کیلومتر هستند. آبوهوای آلمان معتدل اقیانوس اطلس و قارهای است. بادهای غالب بر آلمان از سمت غرب میوزند.
از نظر وضعیت جغرافیایی آلمان از دریای شمال و بالتیک تا رشتهکوههای آلپ در جنوب به پنج ناحیه بزرگ تقسیم میشوند، سرزمینهای پست در شمال، رشتهکوههای میانه، دامنههای کمارتفاع کوههای میانه در جنوب غربی، دامنههای کوههای آلپ، کوههای آلپ در باواریا.
آلمان به طور سنتی پس از جنگ به دو بخش شرقی و غربی تقسیم میشود. البته پس از برچیدهشدن دیوار برلین به قسمت شرقی به طور رسمی ایالتهای تازه و به قسمتهای غربی ایالتهای قدیمی میگویند. [۴]
نظام سیاسی
سازماندهی دولتی بر پایهٔ قانون اساسی است. در رأس دولت رئیس جمهور قرار دارد که نقش وی نمادین است. رئیس حکومت صدراعظم است. وی تعیینکنندهٔ سیاست حکومتی است.[۱۱]
اعلامیه جهانی حقوق بشر رکن جداییناپذیر قانون اساسی آلمان است. ماده ۲۰ قانون اساسی نظام سیاسی، آلمان را با مشخصههای دموکراتیک بودن، اجتماعی بودن، مبتنی بر قانون بودن و فدرال بودن معرفی میکند.[۱۱] قانون اساسی آلمان با باور به سکولاریسم، هرگونه دخالت نهادهای مذهبی در حکومت را منع میکند.[۱۲]
صدر اعظم و وزیران
بوندستاگ صدراعظم را برمیگزیند. وی را پیش از انتخابات مجلس فقط میتوان با "رأی عدم اعتماد سازنده" برانداخت. منظور از سازنده این است که مجلس باید جانشینی برای او داشته باشد و تا زمانی که مشخص نباشد چه کسی به جای او مینشیند، نمیتوان او را برکنار کرد. حکومت یا به اصطلاحی دیگر کابینه تشکیل شدهاست از صدر اعظم و وزیران. صدراعظم لزوماً عضو مجلس است، وزیران معمولاً از دل مجلس درمیآیند، اما حتماً لازم نیست چنین باشد. صدراعظم در عمل قدرتمندترین مقام سیاسی است اما مقام تشریفاتی آن پس از رئیس جمهور و رئیس بوندستاگ قرار دارد.
رئیس جمهور
رئیس جمهور توسط همایش اتحادیه (Bundesversammlung)، که آن را به فارسی اجلاس فدرال نیز گفتهاند، انتخاب میشود. همایش اتحادیه تشکیل شدهاست از کل نمایندگان بوندستاگ بعلاوهٔ به تعداد همینان، نمایندگان برگزیدگان مجلسهای ایالتی. این برگزیدگان لزوماً عضو مجلس ایالتی یا سیاستمدار رسمی نیستند، ممکن است مثلاً از چهرههای فرهنگی و هنری باشند.
قوهٔ قضاییه
دادرسی به قصد رعایت حق نیرویی میطلبد که در قوهٔ قضاییه جمع است. بیان حق بر عهدهٔ قاضی است و امر قاضیان را قوهٔ قضاییه سامان میدهد. قضاوت یا تخصصی است یا عمومی در حد قانون اساسی. شاخههای تخصصی قضاوت در دادگاه کار، دادگاه امور اداری، دادگاه امور اجتماعی و دادگاه امور مالی تجسم مییابند. قضاوت در عمومیترین سطحش از نظر بررسی همخوانی تصمیمی، رأیی یا قانونی با قانون اساسی اتحادیه، بر عهدهٔ دادگاه فدرال قانون اساسی است که مرکز آن در کارلسروههاست. در کارلسروهه قاضیان تک تک قوانین مجلس را بررسی نمیکنند. آن قانونی بررسی میشود که شکایت شود که با قانون اساسی تضاد دارد. شکایت پس از طی سلسله مراتبی به دادگاه کارلسروهه میرسد. از آنجایی که دادگاه قانون اساسی فقط از طریق شکایت فعال میشود، به اصطلاح گفته میشود که از خود ابتکار ندارد، یعنی حق ندارد خود رأساًّ تصمیم بگیرد امری را برای بررسی از نظر سازگاری با قانون اساسی در دستور کار خود قرار دهد. دادگاه فدرال قانون اساسی دارای دو مجلس سناست. مجلس اول به قانونهای پایه و مجلس دوم به قانونهای مربوط به امور دولتی میپردازد. هر سنا هشت عضو دارد. نیمی از قاضیان دادگاه قانون اساسی از سوی یک کمیتهٔ ویژهٔ بوندستاگ و نیمی دیگر از سوی بوندسرات انتخاب میشوند. مدت قضاوت آنان در این دادگاه عالی ۱۲ سال است.
ایالتها
آلمان دارای شانزده ایالت میباشد. هر ایالت دارای یک دولت و قانون اساسی و تا حد زیادی خود مختار و بر اساس سازمان داخلی خود مدیریت میشود. مساحت و جمعیت بخشهای ایالتها متفاوت است ، مخصوصا بین شهرها و سرزمینهای بزرگ هر ایالت. برای مناطق اداری پنج دولت محلی وجود دارد ، یعنی بادن-وورتمبرگ ، بارین ، هسه ، نوردراین-وستفالن و ساکسونی شامل ۲۲ عدد دولت محلی میباشند. از سال ۲۰۰۹ آلمان ۴۰۳ منطقه میباشد ، این مناطق شامل ۳۰۱ منطقه روستایی و ۱۰۲ منطقه شهری میباشد. ایالتهای آلمان به صورت زیر میباشد:
احزاب سیاسی
امر سیاسی در آلمان در سطوح کشوری و ایالتی و تا حدی کمتر در سطح امور شهری از طریق حزبها و با جانبداری حزبی پیش برده میشود. ادعای پیشبرد سیاست غیرحزبی یا فراحزبی در آلمان بیمعنا و حتا فریبکارانه جلوه میکند. علاوه بر احزاب، مردم میتوانند خواستههای سیاسی خود را از طریق انواع و اقسام تشکلهای پایدار یا موقتی پیش برند. مردم آلمان اهل تشکل هستند. به ندرت خواستهای وجود دارد که برای پیشبرد آن تشکلی پدید نیاید.[نیازمند منبع]
احزاب
امور و مسائل سیاسی در آلمان در سطوح کشوری و ایالتی و تا حدی کمتر در سطح امور شهری از طریق حزبها و با جانبداری حزبی پیش برده میشود. ادعای پیشبرد سیاست غیرحزبی یا فراحزبی در آلمان بیمعنا و حتی فریبکارانه جلوه میکند.[۱۱]
احزاب نیرومند آلمان عبارت اند از
- حزب دموکرات مسیحی (CDU) و حزب سوسیالمسیحی (CSU)
- حزب سوسیال دموکرات (SPD)
- حزب لیبرال (دموکراتهای آزاد FDP)
- حزب اتحاد ۹۰/سبزها (Bündnis ۹۰/Die Grünen) و
- حزب چپ (Die Linke).
تعداد کثیری هم حزبهای کوچک وجود دارند که به ندرت میتوانند به مجلس راه یابند، زیرا برای ورود به مجلس در هردو سطح ایالتی و کشوری باید ۵ درصد آرا را به دست آورد.[۱۱]
سیاست خارجی
آلمان در سیاست خارجی بازیگر تنها نیست. سیاست آن تقویت بلوکی است که "غرب" خوانده میشود. آلمان در این بلوک سیاست خود را پیش میبرد. یک وجه اصلی سیاست خارجی آلمان فعالیت آن در صحنهٔ اروپا و جهان در چارچوب اتحادیهٔ اروپاست. آلمان نزدیکی ویژهای با فرانسه دارد. همکاری و همراهی با ایالت متحدهٔ آمریکا رکن دیگری از سیاست خارجی آلمان فدرال است. آلمان با اسراییل روابط دوستانهٔ ویژهای دارد و تقویت مناسبات با کشورهای عربی را نیز همواره جزو اولویتهای سیاسی خود قرار دادهاست. در سرتاسر جهان مبنای اعلامشدهٔ سیاست خارجی آلمان تحکیم صلح، گسترش روابط مودتآمیز و کمک به رشد اقتصادی خاصه در "جهان سوم" است. در سالهای اخیر حقوق بشر به یک مفهوم راهنمای عمدهٔ در سیاست خارجی آلمان بدل شدهاست.
آلمان و ایران
در سایت سفارت آلمان در تهران روابط آلمان و ایران چنین توصیف شدهاست: «ایران و آلمان به تاریخی طولانی در روابط سیاسی خود مینگرند که تا به اوایل قرن هفدهم میرسد. در سال ۱۸۸۵ اولین نمایندگان سیاسی بین ایران و در آن زمان امپراتوری آلمان اعزام شدند. روابط دیپلماتیک بین ایران و جمهوری فدرال آلمان از سال ۱۹۵۲ وجود دارد. این روابط در سالهای گذشته خالی از تشنج نبوده. به عنوان مثال اعلام رأی دادگاه معروف به میکونوس در آوریل ۱۹۹۷ بحرانی طولانی را به دنبال داشت. با سفر موفقیت آمیز ریاست جمهوری اسلامی ایران، آقای خاتمی به آلمان در ژوئن ۲۰۰۰ زیربنایی استوار برای روابط دو کشور گذاشته شد. اخیراً در کنار روابط بازرگانی و فرهنگی، مسئله حقوق بشر و به ویژه نگرانی جامعه بینالمللی در ارتباط با برنامه هستهای ایران درکانون روابط قرار گرفتهاست.»
در سایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در برلین روابط ایران و آلمان چنین توصیف شدهاست: «جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدرال آلمان از دیرباز دارای روابطی خوب و سنتی بودهاند. روابط ایران و آلمان که از سابقهای پانصد ساله برخوردار است متکی به خواست و تمایل ملتهای آنهاست که در دورانهای مختلف نظر به ملاحظات امنیتی و منافع مشترک آنها بودهاست. از نظر تاریخی مجموعهای از ملاحظات و عوامل سیاسی، اقتصادی ـ بازرگانی و فرهنگی باعث نزدیکی دو کشور به هم بودهاست. تاریخ دوکشور فراز و نشیبهای زیادی داشته و مناسبات دوجانبه را در دورانهای مختلف تحت تاثیر قرار دادهاست.»
اقتصاد
آلمان بخشی از اتحاد پولی
منطقه یورو (آبی تیره)است، و کشور های آبی تیره تنها بازار های مالی منطقه یورو هستند.
آلمان دارای یک بازار اقتصادی اجتماعی با نیروی کار مجرب، موجودی سرمایه بزرگ، سطح پایین فساد، و سطح بالا از نوآوری است. آلمان بزرگ ترین اقتصاد ملی در اروپاست و هم چنین جزو چهار تولید کننده بزرگ در سال ۲۰۰۹ است. بخش خدمات ۷۱ % از کل تولید ناخالص داخلی ، صنعت ۲۸ % و کشاورزی ۱% است. به طور متوسط نرخ بیکاری در ماه مه در آلمان ۶٫۷ % بودهاست. عرضه نیروی کار نیز با کمبود روبرو بودهاست و تعداد زیادی «کارگر مهمان» (گاست آربایتر "Gastarbeiter") بویژه از ترکیه و یوگسلاوی سابق به کار گرفته شدهاند. از ۱۹۹۰ کمبود نیروی کار در غرب کشور با مهاجرت از شرق، جمهوری دموکراتیک آلمان سابق، نیز مواجه شدهاست. با این حال نرخ متوسط بیکاری در این کشور با افراد نیمه کار به دنبال کار تمام وقت گرفته شدهاست. نرخ بیکاری غیر رسمی در این کشور در سال ۲۰۱۱ ۵٫۷ % بودهاست.
کشور آلمان در اتحادیه اروپا قانون تعیین میکند و آلمان مدافع سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا است. آلمان سیاستهای تجاری خود را به طور فزایندهای در موافقت نامه اتحادیه اروپا تایید میکند. آلمان واحد پولی مشترک اروپا ، یورو ، را از ۱ ژانویه سال ۲۰۰۲ معرفی کردهاست. سیاستهای پولی آلمان را اعضای بانک مرکزی اروپا تعیین میکنند. دو دهه پس از اتحاد دو آلمان ، استانداردهای زندگی و در آمد سرانه به طور قابل ملاحظه بالا رفتهاست نسبت به دو آلمان شرق و غرب سابق. نوسازی و یکپارچه سازی اقتصاد شرق آلمان یک فرایند طولانی مدت است که تا سال ۲۰۱۹ به طور میانجامد ، با انتقال سالانه از غرب به شرق بالغ به حدود ۸۰ میلیارد دلار برنامه ریزی شدهاست. در ژانویه ۲۰۰۹ دولت آلمان تصویب طرح محرک اقتصاد ۵۰ میلیارد یورو برای محافظت بخشهای مختلف از رکود و متعاقب آن افزایش بیکاری است.
یک ماشین
مرسدس بنز . آلمان صادر کننده پیشرو کالا در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ بود.
از بین ۵۰۰ شرکت بزرگ دنیا«از لحاظ سرمایه» ۳۷تای آنها در آلمان میباشد. ده شرکت برتر به ترتیب: دایملر، فولکس واگن، آلیانتس«سودده ترین»، زیمنس، دویچه بانک«دوم در سودده»، اآن، دویچه پست، دویچه تله کام، مترو(شرکت) و بسف است. در این میان بیشترین تعداد کارمند برای دویچه پست و بوش است. از برندهای معروف آلمان میتوان به مرسدس بنز، ب ام و، آدیداس، پورشه، فولکس واگن و نیوآ اشاره کرد. آلمان برای شرکتهای کوچک و متوسط تخصصی خود را به رسمیت شناخته شدهاست. حدود ۱۰۰۰ عدد از این نوع شرکتها، رهبران بازار جهانی در بخش خود هستند و دارای برچسب قهرمان پنهان (واضح نیست برای عموم) هستند.
این فهرست شامل بزرگترین گردش مالی در سال ۲۰۰۹ است:
زیرساخت
آلمان به دلیل وجود در مرکزاروپا، قطب حمل و نقل اروپا به حساب می آید. آلمان دارای حمل و نقل متراکم و مدرن شبکه ای است. آلمان در شبکه بزرگراهی و اتوبانی از نظر مقدار و طول رتبه سوم در جهان را داراست. این کشور دارای خط راه آهن سریعالسیر و پر سرعت است. قطار های سریعالسیر در آلمان خدمات عمده ای را به شهروندان شهرستان ها می دهند و بعضی از با سرعتی حدود ۳۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می کنند. بزرگترین فرودگاه آلمان فرودگاه فرانکفورت است که سومین فرودگاه بزرگ اروپا و مرکز اصلی فعالیت لوفتهانزا میباشد؛ در حالی که فرودگاه برلین تگل و فرودگاه دوسلدورف مراکز فعالیت ایر برلین هستند. عمده فرودگاههای دیگر عبارتند از فرودگاه هامبورگ، فرودگاه کلن/بن، و فرودگاه اشتوتگارت.
آلمان سومین کشور جهان از نظر تولید ناخالص داخلی است و بزرگترین صادر کننده کالا (از نظر درآمد) و دومین کشور واردکننده کالا در جهان است. بر اساس آمارهای سازمان جهانی تجارت میزان صادرات آلمان در سال ۲۰۰۶میلادی ۱۳۳/۱ تریلیون دلار بود.
آلمان بجز ذغال سنگ معادن نسبتاً کوچک سنگ آهن، بوکسیت، سنگ مس، نیکل، قلع، نقره، پتاس و نمک ذخایر طبیعی نسبتاً کمی دارد و شدیداً به واردات مواد اولیه متکی است. در آلمان صنایع زیادی فعالند، صنایعی چون الکتریکی، مکانیکی، مواد شیمیایی، منسوجات، غذایی و وسایل نقلیه. از آغاز دهه ۱۹۸۰ رشد کلانی در صنایع تکنولوژی پیشرفته روی دادهاست. کارخانههای اتوموبیلسازی بنز، بی. ام. و و فولکس واگن محصولات خود را در تمام دنیا عرضه میکنند. مهمترین صادرات این کشور وسایل نقلیه موتوری و وسایل الکتریکی است.
تعداد افراد شاغل در صنایع خدماتی نزدیک به دو برابر کارکنان صنعت تولیدی است. بانکداری و امور مالی از منابع مهم درآمد ارز خارجی است و شهر فرانکفورت یکی از مراکز اصلی امور مالی و تجاری در جهان و مقر بانک مرکزی اروپاست.
اتحاد دو آلمان در اکتبر ۱۹۹۰ چالش بزرگی را در پیش روی اقتصاد این کشور قرار داد. در گذشته جمهوری دموکراتیک آلمان دارای موفقترین اقتصاد در بین کشورهای عضو شورای همکاری متقابل کومکون بود، ولی بر حسب میزان و کیفیت تولید محصولات، و سطح زندگی مردم کمتر از آلمان غربی سابق توسعه یافته بود. کیفیت زندگی در نیمه غربی آلمان همچنان بالاتر از نیمه شرقی آن است.
در سال ۲۰۰۸ آلمان ششمین کشور مصرف کننده انرژی بود، که حدود ۶۰ درصد از انرژی اولیه آن از خارج وارد میشد. سیاست دولت آلمان ترویج حفاظت از انرژی و استفاده از انرژیهای تجدید پذیر است. دولت آلمان قصد دارد تا کشور از منابع تجدید شونده تا سال ۲۰۵۰ استفاده کنند. در سال ۲۰۱۰ درصد استفاده انرژیها در کشور آلمان به صورت زیر بودهاست: زغال سنگ (۲۲٫۹%)، گاز طبیعی (۲۱٫۸%)، انرژی هستهای (۱۰٫۸). ، برق آبی و باد(۱٫۵%)، و دیگر منابع تجدید پذیر(۷٫۹%). در سال ۲۰۰۰، دولت و صنعت برق هستهای، توافق کردند برای فازی از نیروگاههای هستهای سال ۲۰۲۱. آلمان متعهد است به پروتکل کیوتو و چند معاهدات دیگر ترویج تنوع زیستی، استانداردهای گسیل کم، بازیافت و استفاده از انرژی تجدید پذیر و پشتیبانی از توسعه پایدار در سطح جهانی است. دولت آلمان کاهش گسترده فعالیتهای انتشار و تولید گازهای گلخانهای را آغاز کردهاست. با این وجود این کشور بالاترین میزان انتشار گازهای گلخانهای در اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۱۰ را داراست.
ورزش
۳بار قهرمان جام جهانی، ۳ بار قهرمان اروپا و تنها دروازبان جهان که لقب بهترین بازیکن سال را گرفت الیور کان از آلمان بود. لقب از اسارت تا قهرمان مربوط به فریتز والتر، فوتبالیست افسانهای این کشور بود.
موفق ترین راننده در مسابقات اتومبیل رانی، میشائیل شوماخر با ۷ قهرمانی جهانی است.
مسائل اجتماعی
جمعیت
در ژانویه سال ۲۰۱۰ تخمین زده شدهاست که جمعیت آلمان در حدود ۸۱٫۸ میلیون نفر باشد. آلمان جزو کشورهای پرجمعیت در اتحادیه اروپا و هم چنین جزو ۱۶ کشور پر جمعیت جهان میباشد. تراکم جمعیت کشور آلمان در هر کیلومتر مربع ۲۲۹٫۴ نفر میباشد. میانگین زندگی در آلمان ۸۰٫۱۹ است میباشد(۷۷٫۹۳ برای مردان و ۸۲٫۵۸ برای زنان). در سال ۲۰۱۱ تخمین زده شدهاست که نرخ باروری برای هر زن ۱٫۴۱ بچهاست، یا ۸٫۳۳ تولد برای هر ۱۰۰۰ ساکنین آلمان میباشد که پایین ترین مقدار در جهان است. پس از سال ۱۹۷۰، نرخ مرگ و میر در آلمان بیش از نرخ تولد است. طبق آماری که دفتر فدرال آلمان پیش بینی کردهاست جمعیت آلمان رو به کم شدن است و تا سال ۲۰۶۰ بین ۶۵ تا ۷۰ میلیون نفر است (بسته به مهاجرت خالص).
بالای ۹۱ درصد جمعیت آلمان، آلمانی هستند. از سال ۲۰۱۰، حدود ۷ میلیون نفر جمعیت خارجی بودند، که حدود ۱۹ درصد یا کمتر را به خود اختصاص میدادند(از جمله افرادی که عودت کنندگان قومی آلمان بودند)، حدود ۹۶ درصد آنها در غرب آلمان و در برلین زندگی میکردند. سازمان ملل متحد لیست افرادی که آلمان میزبان آنها بوده اعلام کرده که طبق آن سومین کشور مهاجر پذیر جهان بود، حدود ۵ درصد یا ۱۰ میلیون نفر از ۱۹۰ میلیون مهاجر. به عنوان یک نتیجه از محدودیت به قوانین که قبلاً بی قید و شرط در آلمان بودهاست، تعداد مهاجران تقاضای پناهندگی و یا ادعای قومیت آلمان که عمدتاً از روسیه (جماهیر شوروی سابق) هستند به طور پیوسته از سال ۲۰۰۰ کاهش یافتهاست. در سال ۲۰۰۹ ۲۰% از جمعیتهای مهاجر از سال ۱۹۴۵ بودهاند. در سال ۲۰۰۸ بزرگترین گروه ملی از ترکیه (۲٫۵ میلیون)، ایتالیا (۷۷۶۰۰۰) و لهستان (۶۸۷۰۰۰) نفر، ۳ میلیون نفر اقلیتهای قومی و ۱۳۸ نژاد آلمانی، که عمدتاً از شرق اروپا و اتحاد جماهیر شوروی سابق هستند که در آلمان از سال ۱۹۸۷ اسکان داده شدهاند.
آلمان دارای تعدادی شهر بزرگ است. منطقه مهم مرکزی راین و روهر (۱۱٫۷ میلیون نفر تا ۲۰۰۸) دارای شهرهای پرجمعیتی است، از جمله دوسلدورف (پایتخت ایالت نوردراین وستفالن)، کلن، دورتموند، اسن، دویسبورگ و بوخوم.
زبان آلمانی
پراکندگی زبان آلمانی در اتحادیه اروپا
آلمانی جزو گروه بزرگ زبانهای هندو اروپایی (در بین زبانشناسان آلمانی "هندو ژرمنی" (Indogermanisch)) است و در حوزهٔ زبانهای ژرمنی قرار میگیرد. این زبان با دانمارکی، نروژی و سوئدی، هلندی، فلمی و همچنین انگلیسی هم خانوادهاست. در آغاز قرون وسطی تعداد کثیری زبانهای نوشتاری محلی وجود داشت. با گسترش ترجمه لوتر از انجیل، به تدریج یک زبان نوشتاری متحد که به طور عمده بر زبان دیوانی زاکس (مایسنر) استوار بود، جای خود را باز کرد.
در آلمان به لهجههای گوناگونی صحبت میکنند، اغلب از لهجه و تلفظ مردم آلمان میتوان به منشا محلی آنها پیبرد. چنانچه مثلاً یکی از اهالی مگلنبورگ و یک بایری هر کدام با لهجه خود با یکدیگر سخن بگویند، به سختی یکی سخن دیگری را خواهد فهمید. در ابتدا در سرزمین کنونی آلمان قبایل مختلفی مانند فرانکها، زاکسها، شوابها و بایریها زندگی میکردند. امروز این قبایل در هیبت اولیه خود دیگر وجود ندارند ولی سنتها و لهجههایشان در گروههای منطقهای به حیات خود ادامه دادهاست.
امروزه در اتریش، لیختناشتاین، بخش بزرگی از سوییس، تیرول جنوبی (در شمال ایتالیا)، شلزویک شمالی (در دانمارک) و بخشهایی از بلژیک و لوکزامبورگ در امتداد مرز آلمان به زبان آلمانی تکلم میشود و زبان مادری به حساب میآید. همچنین اقلیتهای آلمانی در لهستان، رومانی، منطقهٔ سودت جمهوری چک و در کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق زبان آلمانی را حفظ کردهاند. آلمانی زبان مادری بیش از ۱۰۰ میلیون نفر است[نیازمند منبع]. از هر ده کتابی که در جهان منتشر میشود، یکی به زبان آلمانی نوشته میشود.[نیازمند منبع]